بانک مرکزی از ۲۴ آذرماه بازار توافقی ارز را به طور رسمی کلید زد یعنی پس از نزدیک به دو سال تلاش برای ایجاد زیرساخت‌های فنی و تکنیکی لازم برای مبادله ارز، شرایطی را فراهم کرد که در یک بازار توافقی خریدار و فروشنده بر سر کالای مورد نظر که همان «ارز» است، چانه زنی کنند، در یک نقطه به توافق برسند و معامله انجام دهند.
تا پیش از این، به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بانکی و غیربانکی بر نظام اقتصادی کشور، بازار به مفهوم اصلی آن در حوزه ارز وجود نداشت و در سال‌های اخیر فروش ارز صادرکنندگان در سامانه نیما و بر اساس نرخ‌های اعلامی بانک مرکزی انجام می‌شد اما این شیوه منتقدان خود را هم در مجموعه بخش خصوصی و هم دولت و مجلس داشت.
صادرکننده معتقد بود ناچار است ارز خود را به نرخ هایی پایین تر از نرخ واقعی به خریدار که همان واردکننده است، بفروشند و بنابراین سود کمتری را به دست می آورد؛ دولت نیز از آنجا که بزرگترین دارنده ارز به شمار می رود، دوست داشت که بابت فروش ارز توسط بانک مرکزی ریال بیشتری به دست آورد تا از عهده مخارج خود بر آید و در عین حال از اینکه نظام چند نرخی ارز سبب ایجاد فساد و رانت ارزی شده بود، گلایه داشت.
همه این نقدها بانک مرکزی را بر آن داشت که نظام ارزی کشور را به سمتی هدایت کند که نرخ ها به صورت توافقی شکل بگیرد که حاصل آن تشکیل بازار ارز توافقی یا بازار ارز تجاری است؛ این بازار به تازگی فعالیت رسمی خود را آغاز کرده و انتظار می رود از ابتدای بهمن ماه که شرکت‌های پالایشی، پتروشیمی و فولادی ملزم به ارایه ارز در این بازار می‌شوند، بازار به شکل واقعی آن شکل بگیرد.
در هفته گذشته با اینکه ادارات تعطیل بودند، این بازار توانست معاملاتی را شکل دهد اما در کنار آن بازار غیررسمی ارز نیز با تاثیر گرفتن از عوامل روانی و غیربنیادین، اعداد جدیدی را رقم زد.
از شایعه پرواز پهپادهای ایرانی بر فراز آمریکا تا زمزمه فعال شدن مکانسیم «ماشه» و حتی انتشار خبر دروغ کاهش فروش نفت ایران! از جمله سمپاشی های مسلسل‌واری بود که در هفته گذشته انجام شد و دامنه اثر خود را در بازار غیررسمی ارز داشت، به طوری که از ابتدای این هفته بازارساز قصد دارد مقدمات عرضه سنگین ارز را در حوزه درهم، دلار و تتر انجام دهد تا از روز دوشنبه (سوم دی) که بازارهای جهانی گشایش می یابد، با قدرت بازار را در دست بگیرد.
از آنجا که بازار توافقی ارز بر مبنای مبادلات ارز حواله ای است و مبادلات ارز به شکل اسکناس اغلب از طریق صرافی‌ها انجام می‌شود، پیش بینی می‌شود بازارساز این هفته حجم بالایی درهم، اسکناس دلار و تتر روانه بازار کند تا با نرخ سازی‌های بدون پشتوانه که حتی خریدار هم ندارد، مقابله کند.