محمدرضا ظفرقندی که عصر پنجشنبه در اختتامیه همایش «مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز» سخن می گفت، بخش مهمی از علت مهاجرت نخبگان را متوسط شرایط اقتصادی کشور دانست و اظهار داشت: در حوزه پزشکی افراد بسیاری هستند که کار مشخص، معین و خوبی دارند و در علم و عمل هم رتبه استادی دانرد اما مهاجرت می‌کنند.
وزیر بهداشت با اشاره به پزشکانی که به کشورهایی چون آمریکا و کانادا مهاجرت می کنند، اظهار داشت: بالای ۸۰ درصد آنها مجبورند رشته پزشکی را کنار بگذارند چون در آنجا نمی توانند کار پزشکی کنند زیرا مبنای اقتصادی ندارد.
ظفرقندی با تاکید بر اینکه باید واقعیت‌ها را دقیق دید، ادامه داد: پزشکانی که به این کشورها می روند، اما مدرکشان مورد قبول نیست؛ سنشان هم طوری نیست که در آزمون های آنجا بتوانند ورود پیدا کنند و بنابراین مجبورند به کارهای دیگر روی بیاروند.
وی تصریح کرد:در حوزه پزشکی شاهد یک سرمایه سوزی هستیم؛ اگرچه در کلان، مهاجرت نخبگان یک سرمایه سوزی است که شاید قابل محاسبه مادی و علمی نباشد و این سرمایه سوزی از دست رفتن ژنتیک برتر کشور است.
وی ادامه داد: زمانی که نخبگان یک کشور خارج شوند، نسلی که از آن نخبگان خارج می‌شود یک آسیب جبران ناپذیری برای کشور ایجاد می‌کند نگاه کردن به حوزه اقتصاد لازم است ولی کافی نیست.
بی عدالتی آموزشی یکی از علل مهاجرت است
ظفرقندی با بیان اینکه مهاجرت نخبگان فقط به مسایل اقتصادی مربوط نمی شود، گفت: از مهمترین کارهایی که باید برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان شود، این است که شرایط تحصیل برای افراد همراه با معیشت، سیاسی و اجتماعی در جامعه نیز فراهم شود.
وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه تبعیض و فرصت‌های نابرابر یکی از علل مهاجرت به شمار می رود تاکید کرد: اگر فردی شایستگی ورود به دانشگاهی چون تهران را دارد و رتبه لازم را کسب کرده، باید زمینه آن فراهم شود، نه اینکه به دلیل بی عدالتی آموزشی نتواند تحصیل کند.
وی موانع و سهمیه ها را از موانع عدالت آموزشی برشمرد و اظهار داشت: به دلیل بی عدالتی آموزشی و بی ثباتی جریان سینوسی که در شرایط سیاسی در کشور وجود دارد، فرد تصمیم به مهاجرت می‌گیرد.
وزیر بهداشت با اشاره به محدودیت تعاملات بین المللی گفت: علم بدون تعاملات بین المللی راکد و فاسد می شود؛ برای اینکه بتوانیم برگزاری کنگره‌ها و مقاله نویسی‌ها را راحت انجام دهیم، مشکلاتی وجود دارد؛ هر چه تعاملات ساده تر باشد امکان ماندگاری بالاتر می‌رود.
ظفرقندی خواستار آن شد که شرایط تحصیل و به کارگیری دانشجویان بویژه در حوزه های پزشکی تسهیل شود تا امکان ماندگاری پزشکان بالا رود و در این زمینه توضیح داد: برای کسی که می‌خواهد تحصیل کند باید شرایط تحصیل را سازگارتر با معیشت و شرایط سیاسی و اجتماعی فراهم کرد.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از همکاران ما فارغ‌التحصیل می‌شوند اما در حوزه‌ای که باید به کار گرفته شوند، امکان به کارگیری آنها وجود ندارد یا
وقتی می‌خواهد به کار گرفته شود، ملاک رابطه یا ضابطه بوده در حالیکه باید ملاک شایسته‌سالاری و حرفه ای باشد.
وزیر بهداشت تاکید کرد: زمانی که نخبگان یک کشور خارج شوند، آسیب جبران ناپذیری برای کشور ایجاد می کنند نگاه کردن به حوزه اقتصاد لازم است ولی کافی نیست.