معضل قاچاق سوخت منحصر به ماهها و سال‌های اخیر نیست بلکه در دو دهه اخیر بویژه سال های اخیر به دلیل اختلاف قیمت داخلی آن با نرخ های منطقه شدت یافته به طوری که گفته می شود روزانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون قاچاق سوخت که حجم آن را گازوئیل تشکیل می دهد، از کشور قاچاق می شود.
به تازگی رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا اعلام کرده است که در ۹ ماهه امسال بیش از ۲۱۷ میلیون لیتر انواع فرآورده‌های نفتی کشف شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۶۱ درصدی دارد؛ در این مدت ۲۵ هزار و ۱۵۰ فقره پرونده برای متهمان تشکیل شده و ۲۲ هزار و ۳۴۵ دستگاه خودروی توقیف شده اند.
مسعود پزشکیان رئیس جمهور در جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز قاچاق سوخت را نشان یک فاجعه و گواه ناکارآمدی دانسته و گفته است: برای بنده نه حتی به عنوان رئیس جمهور، بلکه به عنوان یک شهروند ایرانی نیز به هیچ وجه قابل قبول نیست که بگویند از چرخه‌ای که تولید و توزیع آن در دست خود ماست، روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر سوخت قاچاق می‌شود.
رئیس جمهور برنامه‌ریزی‌های بلندمدت برای حل این مشکل را نیز ناکارآمد توصیف کرد و با تاکید بر اینکه باید ظرف مدت کوتاهی راهکارهای عملیاتی موثر برای رفع این معضل طراحی کنیم، افزود: وقتی چنین حجمی از سوخت قاچاق می‌شود و نمی‌توانیم جلوی آن را بگیریم، آیا مردم از ما می‌پذیرند که برای مدیریت مصرف انرژی، گاز و برق صنایع را قطع کنیم.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با هدف بررسی ابعاد موضوع قاچاق سوخت در نشستی با کارشناسان بخش انرژی به بررسی آن و راهکارها پرداخت؛ احسان ثقفی رئیس هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت(استصنا) و حمیدرضا صالحی رئیس هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی که در این میزگرد حضور یافتند، معتقدند که بروز ناترازی در بخش انرژی، ابعاد اقتصادی آن بیش از گذشته عیان کرده است.
مشروح این میزگرد به شرح زیر است:
ناترازی انرژی، قاچاق سوخت را عیان کرد
احسان ثقفی رئیس هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت(استصنا) در این باره گفت: اکنون که با ناترازی انرژی روبرو هستیم، به پدیده مذموم قاچاق پی برده ایم زیرا وقتی به آمار و ارقام میزان قاچاق سوخت نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که این پدیده مربوط به امسال یا سال گذشته نیست و سال ها این پدیده وجود دارد اما آنچه که سبب شده این روزها بیشتر به قاچاق توجه شود ناترازی انرژی است.
وی با طرح این پرسش که چرا قاچاق ایجاد می شود، اظهار داشت: قاچاق ناشی از ناترازی است؛ ناترازی اقتصادی، ناترازی در تولید، ناترازی در قیمت ارز، ناترازی در تدوین آیین نامه ها و قوانین و ناترازی در اجرای قوانین سبب می شود عده‌ای به دنبال راههای خلاف برای به دست آوردن درآمد هستند، در این مسیر قدم بردارند.
ثقفی با بیان اینکه پدیده قاچاق به تدریج شکل گرفته و اکنون عارضه خود را نشان داده است، افزود: حال باید پرسید چرا از همان روزهای نخست شکل گیری پدیده قاچاق به آن توجه نشده و اکنون که تبدیل به بحرانی جدی شده توجه‌ها را به خود جلب کرده است؟
عضو هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران تاکید کرد: ناترازی های اخیری که در حوزه انرژی پیش آمد، سبب شد صدای اعتراض‌ها بلند شود و به دنبال راهکار برای رفع آن باشند.