دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده در حالی در مصاحبه اخیر خود با رسانه آمریکایی فاکس بیزنس، از اولویت خود برای گفتوگو با ایران و حلوفصل موضوع هستهای سخن گفت و از ارسال نامهای به همین منظور به رهبر انقلاب خبر داد که سیاست عملی کاخ سفید از بازگشت مجدد او به قدرت، چیزی جز آنچه در دور نخست ریاست جمهوری شاهد بودیم، نبود. ترامپ در همین چهارچوب با امضای یک بخشنامه، اجرای سختگیرانه سیاست فشار حداکثری علیه ایران را از سرگرفت. برای بررسی رویکرد رئیس جمهور ایالات متحده با کوروش احمدی، تحلیلگر مسائل بینالملل و دیپلمات بازنشسته گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید:
رئیس جمهور ایالات متحده روز گذشته صفحه جدیدی از سیاست خود در قبال ایران را با اعلام ارسال نامه به رهبر انقلاب گشود؛ با توجه به اظهارات و اقدامات دونالد ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید، سیاست کلی و اهداف او را از آنچه تاکنون صورت داده است چیست؟
مسئله هستهای ایران همواره برای روسای جمهور ایالات متحده از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. پیشفرض همه آنها این بوده که جمهوری اسلامی ایران قصد دستیابی به سلاح هستهای دارد و در صورت تحقق این امر، نه تنها تهدیدی برای اسرائیل خواهد بود، بلکه کشورهای منطقه را نیز به چالش خواهد کشید و منجر به مسابقه تسلیحاتی اتمی میان آنها خواهد شد. البته ایران همواره تأکید کرده که به دنبال سلاح هستهای نیست، اما آنها خواهان نظارت و بازرسی در حد پروتکل الحاقی و محدود کردن غنیسازی در ایران بودهاند.
ترامپ، پس از آغاز دور جدید ریاستجمهوریاش، ضمن صحبت از مذاکره با ایران، به تهدید حمله نظامی در صورت عدم توافق نیز اشاره کرده است که این رویکرد با دوره اول ریاستجمهوریاش متفاوت است. در دور اول، او تلاش زیادی برای مذاکره کرد و خروج از برجام حدود ۱۵ تا ۱۶ ماه پس از آغاز ریاستجمهوریاش صورت گرفت. در این مدت، او همواره درباره مذاکره با ایران صحبت میکرد و افرادی مانند شینزو آبه، نخستوزیر وقت ژاپن و امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه را به عنوان واسطه معرفی میکرد. در ژوئیه ۲۰۱۹ و در جریان سفر دکتر ظریف به نیویورک، سناتور رند پال را به عنوان واسطه معرفی کرد و از طریق او وزیر امور خارجه ایران را به کاخ سفید دعوت کرد. ملاقات او با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، نیز الگوی رفتاری او را نشان داد. اگرچه توافقی که در آن دیدار امضا شد حاوی مطالب مهمی نبود، اما باعث کاهش تنشها میان دو طرف شد و پس از آن ترامپ چندین بار با لحن مثبت و دوستانه از رهبر کره شمالی یاد کرد. هرچند پس از این دیدار تحریمهای کره شمالی برداشته نشد، اما اجرای سختگیرانه آن متوقف گردید. تلاشها برای مذاکره با ایران نیز پس از ترور سردار سلیمانی به طور کامل متوقف شد.
اکنون ترامپ در دور جدید ریاستجمهوری خود بار دیگر تلاش برای دستیابی به توافق با ایران را آغاز کرده است، با این تفاوت که در دوره قبل خبری از عملیات نظامی نبود. ویژگی این دوره این است که ظاهراً دعوت به مذاکره و همزمان تهدید به عملیات نظامی به رویکردی تبدیل شده که مورد موافقت همه جناحهای سیاسی است. ضمن اینکه رژیم اسرائیل نیز مانند همیشه بر این تنشها دامن میزند.