اورسولا فون درلاین رئیس کمیسیون اروپا، امروز (چهارشنبه) در جریان رونمایی از این طرح در بروکسل با بیان اینکه «دوره سود بردن از صلح به پایان رسیده»، تصریح کرد که اروپا دیگر نمی‌تواند به ساختار امنیتی سابق خود اتکا کند و باید به طور جدی در حوزه دفاعی سرمایه‌گذاری کند. وی در جمع خبرنگاران گفت: «امنیت اروپا دیگر تضمین‌شده نیست و ما باید با پذیرش مسئولیت بیشتر، توان دفاعی خود را تقویت کنیم. اتحادیه اروپا در موقعیتی قرار گرفته که باید گام‌های جدی‌تری برای دفاع از خود بردارد.»
فون درلاین با تأکید بر اینکه اروپا اکنون آماده است تا توان نظامی و دفاعی خود را گسترش دهد، افزود: «طرح جدید دفاعی اروپا به دنبال آن است که ضمن تقویت ظرفیت‌های دفاعی و نظامی اتحادیه، شکاف‌های موجود را برطرف کند. ما باید به سرعت سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهیم و بازار دفاعی یکپارچه در سراسر اتحادیه ایجاد کنیم.» وی ادامه داد: «ما باید بتوانیم در حوزه نوآوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و فناوری‌های کوانتومی گام برداریم تا آمادگی دفاعی اروپا تا سال ۲۰۳۰ به سطح مطلوب برسد.»
تحلیلگران معتقدند که رونمایی از این سند سفید دفاعی، به دلیل تشدید شکاف فراآتلانتیک میان اروپا و ایالات متحده و نگرانی کشورهای اروپایی از کاهش تعهدات نظامی آمریکا در قبال قاره سبز است. دونالد ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید از ژانویه گذشته، به‌طور مکرر اعلام کرده که اروپا باید مسئولیت بیشتری در قبال تأمین هزینه‌های دفاعی خود بپذیرد و واشنگتن دیگر حاضر نیست بار مالی سنگین ناتو را به تنهایی بر دوش بکشد.
همچنین تصمیم اخیر دولت ترامپ برای تعلیق کمک‌های نظامی به اوکراین، کشورهای اروپایی را نسبت به آینده امنیت این قاره به‌شدت نگران ساخته است. دولت آمریکا ماه گذشته اعلام کرد که کمک‌های نظامی و ارسال تسلیحات به اوکراین را متوقف کرده است و فشارها را برای دستیابی به توافق با روسیه افزایش داده است. این موضوع زنگ خطر را در پایتخت‌های اروپایی به صدا درآورده و بروکسل را واداشته تا برای تقویت هرچه سریع‌تر توان دفاعی خود اقدام کند.
اروپا پس از دهه‌ها تکیه بر حمایت آمریکا، اکنون تلاش دارد تا مسیر جدیدی را در پیش بگیرد. اما اختلافات داخلی میان کشورهای اروپایی بر سر میزان سرمایه‌گذاری و نحوه تأمین مالی، روند کند و بروکراتیک تصمیم‌گیری در اتحادیه اروپا، و همچنین وابستگی برخی کشورهای عضو به تسلیحات آمریکایی، از جمله موانعی هستند که می‌توانند این طرح را از مسیر خود منحرف کنند
جزئیات سند دفاعی اروپا
سند سفید دفاع اروپا که با عنوان «آمادگی ۲۰۳۰» نیز شناخته می‌شود، با هدف تقویت توان دفاعی اتحادیه اروپا تدوین شده است. این سند چند محور اصلی دارد که شامل رفع شکاف‌ها و ضعف‌های دفاعی، سرمایه‌گذاری گسترده در حوزه نظامی، حمایت از صنعت دفاعی اروپا و ساده‌سازی قوانین برای ایجاد یک بازار یکپارچه اروپایی در حوزه تجهیزات دفاعی است.
همچنین در این سند به ایجاد سازوکار مالی جدیدی به نام «امنیت برای اروپا» (SAFE) اشاره شده است که براساس آن، کمیسیون اروپا مبلغ ۱۵۰ میلیارد یورو از بازارهای مالی تأمین و در قالب وام در اختیار کشورهای عضو قرار خواهد داد. این مبلغ قرار است صرف خریدهای مشترک تسلیحاتی از صنایع دفاعی اروپایی شود تا ضمن تقویت صنایع دفاعی داخلی اروپا، وابستگی به خارج به حداقل برسد.
کمیسیون اروپا همچنین از کشورهای عضو درخواست کرده تا از فرصت‌های ایجادشده در چارچوب انعطاف‌پذیری بودجه‌ای برای افزایش هزینه‌های دفاعی در سطح ملی استفاده کنند. براساس این طرح، کشورهای اروپایی می‌توانند به صورت موقت تا سقف ۱.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود، بودجه نظامی‌شان را افزایش دهند.
کمیسیون اروپا اعلام کرده است که در قالب این طرح، اوکراین و کشورهای عضو انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA) نیز امکان خواهند داشت تا در طرح‌های خرید مشترک تجهیزات دفاعی مشارکت کنند. این اقدام به معنای تلاش اروپا برای عمیق‌تر کردن همکاری‌های نظامی با اوکراین در بحبوحه تنش‌ها با روسیه است.