برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای موسیقی متعدد و متنوع لازمه پویایی و ارتقای این حوزه است و زمینه‌ای برای تعامل میان هنرمندان و مخاطبان و ارائه آثار آنان فراهم می‌کند، جشنواره‌ها و رویدادهای متعددی سال ۱۴۰۳ در گونه‌های مختلف موسیقی برگزار شدند که بعضی از آنها همچون دومین جشنواره منطقه‌ای موسیقی مقامی «آوای کویر» پس از هفت سال و جشنواره دانشجویی موسیقی «صبا» و جایزه آلبوم موسیقی پس از پنج سال وقفه برگزار شدند.
جشنواره‌های موسیقی دانشجویی با تمرکز بر موسیقی نواحی ایران، گروه‌نوازی استان تهران و موسیقی خلاق ایران برای نخستین بار برگزار شدند و فراخوان نخستین جشنواره «تماشاگه راز» منتشر شد. بعضی از جشنواره‌ها همچون «گروه‌های کُر ایران»، «کهن آواهای تنبور و موسیقی کردی»، جایزه آهنگسازی استاد روح الله خالقی، مسابقه آهنگسازی موسیقی الکتروآکوستیک، نی‌انبان کیش و عودنوازی قشم به صورت تخصصی در یک گونه خاص برگزار شدند.
زمان و مکان بعضی از جشنواره‌ها همچون «نوای مهر» و موسیقی نواحی تغییر کرد. جشنواره سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان با عنوان «ماهور» ادامه پیدا نکرد و برگزار شدن یا برگزار نشدن رویدادهایی همچون «تهرانُت» نیز نامشخص است.
سال ۱۴۰۳ چهار جشنواره به صورت تخصصی توسط نهادهای مختلف در حوزه سرود برگزار شد و چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر به دلیل عدم موازی کاری با این جشنواره‌ها، بخش سرود را حذف کرد، با این وجود تعدد جشنواره‌ها با یک موضوع و رویکرد و بودجه اختصاص داده شده به آنها باید بررسی و آسیب‌شناسی شود. در این گزارش جشنواره‌های موسیقی که در سال گذشته برگزار شدند را مرور می‌کنیم.
«ماهور»؛ سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان
دومین جشنواره سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی ایرانیان با عنوان «ماهور» به مناسبت ماه مبارک رمضان به دبیری سیدمحسن حسینی، ۱۸ تا ۲۰ فروردین ماه ۱۴۰۳ با برنامه‌هایی همچون شعرخوانی مناجات، نشست‌های تخصصی نقد و بررسی، اجرای ساز و آواز و مناجات‌خوانی با همکاری بنیاد رودکی، انجمن موسیقی ایران، معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و حوزه هنری برگزار شد و ۲۰ فروردین با حضور جمعی از مسئولان و هنرمندان و تجلیل از هادی آرزم هنرمند پیشکسوت موسیقی آیینی در تالار رودکی پایان یافت اما این رویداد ادامه پیدا نکرد.
نخستین دوره این جشنواره سال ۱۴۰۲ به همت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و مشارکت انجمن موسیقی ایران در قالب فراخوان و مسابقه با هدف آشنایی و تقویت بخشی مناجات‌خوانی در موسیقی مذهبی و آیینی در سه حوزه سحرخوانی، مناجات‌خوانی و نیایش در آیینه اقوام برگزار شد.
گروه‌های کُر ایران در شیراز
سومین دوره جشنواره گروه‌های کُر ایران با هدف بهره‌گیری و نشان دادن ظرفیت‌های موسیقی جدی آوازی ایران و حضور گروه‌های کُرال (آوازی) از اقصی نقاط ایران و مشارکت بیش از ۲۰۰ هنرمند موسیقی ۲۲ و ۲۳ اردیبهشت ماه در تالار حافظ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس و شهر شیراز برگزار شد.
شناسایی، ظرفیت‌سازی و حمایت از فعالیت‌های خلاقانه هنرمندان و گروه‌های موسیقی فعال در زمینه موسیقی آوازی سراسر کشور و نگاه ویژه به فرهنگ متنوع و ارزشمند اقوام و آداب و سنن مرتبط با این شاخه از هنر از دیگر اهداف این رویداد بود که به همت موسسه مفاخر و نواندیشان هنر پارس و با همکاری شرکت نوازندگان سرزمین آفتاب (بنیانگذار جشنواره گروه‌های کُر ایران) برگزار شد و حسام هوشیار مدیر اجرایی و طیب فقیه دبیر هنری آن بودند.
شیراز پیشتر نیز میزبانی نخستین دوره جشنواره گروه‌های کُر ایران در مردادماه ۱۳۹۷، دومین دوره آن در آذرماه ۱۳۹۸ و جشنواره مجازی گروه‌های کُر در سال ۱۳۹۹ بود.
جشنواره دانشجویی موسیقی نواحی ایران
فراخوان نخستین جشنواره ملی موسیقی دانشجویی با تمرکز بر موسیقی نواحی ایران و با هدف معرفی استعدادهای این حوزه آبان ماه ۱۴۰۲ به دبیری مزدک توسلی در سه بخش خوانندگی، نوازندگی و گروه‌نوازی، به همت مرکز علمی کاربردی فرهنگ و هنر واحد ۴۶ منتشر شد.
https://www.irna.ir/news/85497415/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF">برگزیدگان این جشنواره خردادماه ۱۴۰۳ با برگزاری مراسم اختتامیه در سینما چاپلین فرهنگسرای بهمن، معرفی شدند. از میان شرکت‌کنندگان در این دوره از جشنواره ملی موسیقی دانشجویی، ۱۲ گروه به مرحله نهایی راه یافتند. این گروه‌ها در مراسم اختتامیه روی صحنه رفتند تا برنامه خود را به صورت زنده برای مخاطبان اجرا کنند. داوران این دوره از جشنواره ملی موسیقی دانشجویی، ایثار یاور و بهنام معیریان بودند
دومین نی‌انبان کیش
دومین جشنواره ملی نی‌انبان کیش به همت سازمان منطقه آزاد کیش به دبیری بابک عامل ۱۲ و ۱۳ تیرماه در این جزیره برگزار شد، ۵۶ اثر از ۲۸ گروه به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد که این آثار از استان‌های هرمزگان، خوزستان، بوشهر، کرمان و فارس بودند و هشت گروه منتخب برای اجرا در جشنواره انتخاب شدند.
مهدی ادیبان سرپرست معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش رئیس شورای سیاست‌گذاری و سیدعلیرضا فاطمیان‌پور معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد کیش عضو و دبیر شورای سیاست‌گذاری، خسرو نشان عضو اجرایی شورای سیاست‌گذاری، فواد توحیدی عضو هنری این شورا و بدریه بحرینی نیز عضو دیگر شورای سیاست‌گذاری دومین جشنواره ملی نی‌انبان کیش بودند. ایمان سیاه‌پوشان، احمد پاداش و نبیل یوسف شریداوی اعضای هیات انتخاب این جشنواره بودند.
خیام‌خوانی و برگزاری بزرگداشت محمود جهان به عنوان پیشکسوت فقید موسیقی جنوب، از بخش‌های ویژه دومین جشنواره ملی نی‌انبان کیش بود. نی‌انبان سال ۱۳۹۴ به عنوان میراث ناملموس ملی در فهرست سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور ثبت شده است.
«آوای کویر» در بیرجند پس از ۷ سال
دومین جشنواره منطقه‌ای موسیقی مقامی «آوای کویر» آیین یادبود استاد ذوالفقار بیتانه پس از هفت سال وقفه با حضور هنرمندانی از استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کرمان، سیستان و بلوچستان ۲۴ تا ۲۷ شهریورماه به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی در اردوگاه یادگاران امام (ره) بهلگرد بیرجند برگزار شد. نخستین دوره این جشنواره سال ۱۳۹۶ با حضور چهار استان برگزار شد.