موضوع رسانه‌ای شدن سفر معاون پارلمانی دولت چهاردهم از آن جهت واکنش کاربران فضای مجازی را بر انگیخت که وضعیت اقتصادی کشور و بسیاری از اقشار جامعه با مضیقه روبرو بوده و شرایط دولت نیز برای کنترل اوضاع معیشتی مردم زیر ذره بین کارشناسان و افکار عمومی قرار دارد. ماجرا از آنجا در فضای رسانه‌ای پیچید که «شعله امامی» همسر «شهرام دبیری» معاون پارلمانی رییس جمهور، عکسی از آغاز سفر تفریحی ۱۰ روزه خود را با کشتی گردشگری پلانکیوس از شهر «اوسوایا» در آرژانتین به سمت قطب جنوب در تاریخ ۳ تا ۱۲ فروردین منتشر کرد.
تحلیل روند انتشار مطلب درباره برکناری شهرام دبیری در سه بستر اجتماعی پرکاربرد در ایران نشان می‌دهد ایتا، تلگرام و توئیتر فارسی به ترتیب واکنش‌برانگیزترین بسترهایی بودند که درباره این اتفاق به انتشار اخبار نشری و بازنشری پرداختند. از سوی دیگر ساعت ۹ تا ۱۱ صبح روز شنبه ۱۶ فروردین، پربحث‌ترین مقطع زمانی بوده که درباره این اتفاق تولید محتوا صورت گرفته است. روند انتشار محتوا در بازه زمانی یادشده و بعد از ساعت ۱۱ صبح، نزولی شده تا اینکه حتی جوابیه شهرام دبیری به خبر برکناری خود هم با واکنش جدی روبرو نشده است.
رویکرد کلی کاربران ایتا، تلگرام و توئیتر به خبر برکناری شهرام دبیری
ایتا: ۸,۷۲۵ پست، ۵,۳۵۹ کانال، ۵,۷۶۰,۰۸۲ بازدید
تلگرام: ۹,۴۸۵ پست، ۴,۶۸۱ کانال، ۱۶,۲۰۰,۳۲۵ بازدید
توئیتر: ۷، ۲۹۷ توئیت، ۴، ۴۹۹ کاربر، ۱، ۴۱۰، ۶۱۳ بازدید
پژوهشگر علاوه بر بررسی کمی واکنش‌ها در سه بستر بالا، در ایکس فارسی به بررسی کیفی محتواهای واکنش کاربران پرداخته و آنها را در پنج محور دسته بندی کرده که در ادامه می‌بینید:
تقدیر از اقدام رییس جمهوری
تقدیر از «اقدام مدبرانه» رییس جمهوری از سوی موافقان و مخالفان دولت، موضوع اصلی بسیاری از پیام‌های توئیتر است. بسیاری از کاربران با عبارت‌های احساسی از مسعود پزشکیان تقدیر کرده و از رای خود در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ احساس غرور کرده‌اند. برخی کاربران نوشته‌اند: «قوی بمان مَرد. ما هنوز دوستت داریم»، «پزشکیان به مسئولیت خود عمل کرد»، «کاش این برکناری‌ها رسم شود!»، «دم رئیس جمهور گرم این یکی رو ماست مالی نکردن».
کاربری نوشته است: «مهمترین پیام پزشکیان در برکناری معاون پارلمانی‌اش، دروغ ممنوع بود؛ در کشوری که رهبران یک جناح تمامیت خواه، دروغ و تهمت را برای کسب و حفظ قدرت مباح کردند آقای پزشکیان، اگر دروغ لباس مصلحت نپوشد، کشور می‌تواند از وضعیت فعلی نجات یابد. ممنون، گام بزرگی برداشتید».
دیگری هم پرسیده است: «در تاریخ چهل و چند سالهء عمر جمهوری اسلامی چند حکم رسمی برای عزل مسئول عالی‌رتبه سراغ دارید؟»
کاربری هم دلیل اقدام رییس جمهوری را چنین ارزیابی کرده است: «شهرام دبیری به خاطر سفر به قطب جنوب برکنار نشد. به دلیل دروغی که گفت برکنار شد. او با اینکه به قطب جنوب رفته بود، گفت به چنین سفری نرفته و در ۱۲ فروردین نیز پیامی به مناسبت سالگرد تأسیس جمهوری اسلامی منتشر کرد که بوی ریاکاری میداد. پزشکیان هم دروغ را تشخیص داد هم ریاکاری را».
در توئیتی دیگر وضعیت دولت‌های گذشته مورد مقایسه قرار گرفته و آمده است: «احمدی نژاد، روحانی، رییسی و حالا پزشکیان. این ۴ دوره رؤسای جمهور یادم نمیاد شخص رئیس‌جمهور کسی را عزل کرده باشه ولی پزشکیان اولین نفر بود که معاونش رو عزل کرد. یعنی تمام وزرا و معاونین بهترین بودند که هیچ وقت عزل نشدند؟ واقعا برایم سؤاله!»
یادآوری شعارهای انتخاباتی رییس جمهور و معادل‌سازی با عملکرد مسعود پزشکیان در بسیاری از پیام‌های توئیتری ذکر شده است. کاربری نوشته است: «اقدام قابل تقدیر رئیس جمهور پزشکیان در عزل معاون پارلمانی خود، گامی مهم در نشان دادنِ اصولِ حکومت علوی می‌باشد. این اقدام، نشان از عمل به رکن ساده‌زیستی در زندگی مسئولان جمهوری اسلامی است».
پیام‌های سپاس از رییس جمهوری نیز چنین منعکس شده‌اند: «جناب پزشکیان در این فقره دم شما گرم ولی کاش کلا دست اشرافیگیری را از دولتتان قطع کنید»، «اقدام پزشکیان تکانه‌ای به سرمایه‌های اجتماعی فرسوده شده که هنوز بهانه‌هایی برای امیدواری هست».
کاربری هم اقدام رییس جمهور را در راستای آزادی بیان در دولت چهاردهم ارزیابی کرده و نوشته است: «عزل بعد از سفر قطب جنوب اهمیت آزادی بیان را اثبات می‌کند».
کاربری با حسرت از غفلت‌های صورت گرفته در پرونده‌های مشابه، خوشحالی خود را نشان داده و نوشته است: «آن‌قدر ذهنمان فقیر و روانمان تحقیر شده که از عدل، ظلم بالسویه را می‌پسندیم تا توسعه همه‌جانبه و فراگیر».
طرح مطالبات از رییس جمهور
برخی کاربران هم اقدام رییس جمهور را نتیجه رسانه‌ای شدن سفر شهرام دبیری دانسته و در همین راستا مطالبات دیگری از دولت را مطرح کرده‌اند. در بسیاری از توئیت‌ها درخواست عدم به کارگیری این افراد در پست دیگری و یا رسیدگی به سایر تخلفات و بلندپروازی‌های اعضای دولت یا وابستگان به سیستم سیاسی کشور مطرح شده است.
کاربری نوشته است: «شهرام دبیری چوب رسانه‌ای شدن سفرش را خورد، البته اقدام دولت بسیار ارزشمند بود امیدوارم احیانا در پست‌های دیگری هم گمارده نشود! جلوی بقیه دبیری‌ها را هم بگیرید.»
در توئیت دیگری در خواست عدم به کار گماری افراد آمده است: (حسین شریعتمداری) «کمی دیرهنگام بود انتظار آن است که پزشکیان کسانی را که به علت محکومیت امنیتی، همسویی با دشمنان نظام و حمایت از فتنه‌گران با نظام زاویه دارند، نیز به کار نگیرند.»
سفر یک مدیر به کشور سوئد از تاریخ ۲۷ اسفند سال گذشته تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ هم در تیررس نگاه کاربران قرار گرفته و در خواست برکناری وی مطالبه شده است.